Het begon met een sok

Een sok die al drie dagen naast de wasmand ligt. Niet zomaar een sok, maar zo eentje die je blijft zien liggen terwijl je denkt: “Straks.” Elke keer dat je erlangs loopt, voel je een lichte irritatie. Net niet genoeg om hem meteen op te rapen, maar precies genoeg om je te herinneren aan iets wat je uitstelt.

Net als die sok liggen er in je hoofd klusjes te wachten. Klein, maar hardnekkig. Een formulier dat al een week niet ingevuld blijft. Een gesprek dat je blijft vermijden. Of het plan om gezonder te eten dat ergens achterin je hoofd ligt te verstoffen.

Op zichzelf stellen ze weinig voor. Maar samen maken ze je hoofd zo vol dat je nergens aan toekomt. Je krijgt kortsluiting en dus schuif je het door, naar later. Naar morgen of zelfs naar maandag.

Je beloofde jezelf maandag te beginnen. Maar maandag kwam met chaos. Geen ontbijt. Een vol hoofd en ergens halverwege de dag dacht je: “Ach, vandaag heeft geen zin meer. Volgende week beter.”

Wat je nog niet wist: dit is geen luiheid. Dit is geen gebrek aan motivatie en het is al helemaal geen bewijs dat jij het niet kunt. Dit is uitstelgedrag en dat werkt anders dan je denkt.

Een simpele trucje stopt de eindeloze strijd in je hoofd

Het probleem is niet dat je niets doet. Het probleem is dat je te veel denkt. Terwijl je hoofd alle kanten op draait, blijft je lijf op pauze staan.

Jij start de dag met onderhandelingen. “Ga ik wandelen? Of misschien morgen? Eerst die mail? Wat eten we eigenlijk vanavond?” In je hoofd maak je lijstjes, wikt, weegt en stelt uit. Maar waar je echt tegenaan hikt, is niet de taak zelf. Het is het ongemak dat eraan vastzit. Confrontatie, twijfel of angst voor mislukking. Dus schuif je het vooruit. In de hoop dat morgen wel inspiratie hebt maar dat doet het zelden.

De eerste stap die niemand durft te zetten

Op een ochtend, en nee, dat hoeft echt geen maandag te zijn, besluit jij het anders te doen. Geen grote plannen. Geen alles-of-niets. Jij begint met die sok. Je raapt hem op en doet hem in de wasmand. Een mini-actie, maar het voelt als een kleine overwinning. Alsof je het eerste dominosteentje omgooit.

Daarna zet je thee. Je pakt een notitieboekje en schrijft: “Wat wil ik vandaag écht gedaan krijgen, zodat ik me vanavond oké voel?” Niet 10 dingen maar 1 ding. 1 haalbare stap en dan… doe je het gewoon!

Waarom uitstelgedrag niet jouw schuld is

Er leeft een hardnekkig idee dat uitstellers lui zijn. Alsof motivatie een vuurwerkshow is die je wil zien maar die máár 1 keer in het jaar wordt gegeven. Motivatie werkt anders. Het komt vaak pas als je begint, niet daarvoor.

Uitstellen is een beschermingsmechanisme. Jouw brein kiest voor de makkelijke weg. Even geen confrontatie. Even geen risico op falen. Liever veilig op de bank, dan in de arena van onzekerheid.

Maar terwijl je wacht op het perfecte moment, verstrijkt je tijd. Je energie lekt weg en je zelfvertrouwen brokkelt af. Wat helpt? Niet nóg meer denken. Maar iets doen. Iets kleins.

Van eindeloos uitstellen naar veranderen in 1 dag

De dag hoeft niet te beginnen met grootse plannen. Geen “vanaf vandaag wordt alles anders”. Nee, je besluit om één ding met aandacht te doen. Iets simpels. Iets kleins.

Misschien is dat rustig ontbijten zonder je telefoon. Of je lunch voorbereiden zodat je straks niet grabbelt in je tas naar wat lekkers. Misschien is het eindelijk dat ene rondje wandelen waar je al 3 weken over nadenkt.

Hoe kleiner je begint, hoe groter de kans dat je doorgaat. Zo bouw je iets op dat veel waardevoller is dan motivatie: vertrouwen. Vertrouwen dat jij kunt beginnen. Dat jij kunt kiezen. Ook als het schuurt, ook als het niet perfect is.

Dat vertrouwen vormt jouw fundament voor verandering.

Geen discipline? Geen probleem.

Wat je nodig hebt is geen extra wilskracht. Wat je nodig hebt is een systeem. Iets wat jou helpt starten. Juist op de dagen dat je hoofd vol is.

Dus je zet op zondagavond alvast je havermout klaar. Je legt op woensdag je sportkleding zichtbaar neer. Je schrijft op een post-it: “Nu ga ik het doen.”

Telkens als je voelt dat je begint te schuiven met je plannen, denk je terug aan die sok. Eén klein ding. Dat is genoeg.

Lui? Nee. Overbelast, bang of vermijdend?

Uitstelgedrag heeft zelden iets met luiheid te maken. Het heeft te maken met emotionele veiligheid. Met overprikkeling, perfectionisme of met de angst dat het wéér niet lukt. Of dat anderen er iets van vinden of jijzelf.

Stel dat je deze keer wél doorzet? Wat als het je lukt en je moet volhouden? Wat als je dan alsnog teleurstelt? Het zijn geen onzinvragen. Het zijn beschermingsmechanismen. Die je brein inzet om pijn te voorkomen. Maar juist daardoor wordt alles zwaarder. De taak blijft liggen. Het ongemak groeit. En jij denkt: waarom lukt het me niet gewoon?

Wat helpt? Mildheid. Nieuwsgierigheid en eerlijk durven kijken naar wat er écht speelt.

Wat maakt dit zo moeilijk voor jou?

Wat schuif jij al dagen of weken voor je uit? Is het omdat je niet weet waar te beginnen? Omdat het voelt alsof alles tegelijk moet? Of omdat je bang bent dat het weer niet lukt? Misschien heb je overzicht nodig, structuur of juist iemand die even met je meedenkt. Het moet het kleiner, lichter, eenvoudiger of misschien moet je jezelf toestemming geven om het niet perfect te doen.

Pas als je weet waar jouw rem zit, kun je het gaspedaal weer vinden. Niet met kracht. Maar met richting. Niet met druk maar met aandacht.

Waarom uitstellen niet alleen in je hoofd zit

Uitstelgedrag is niet alleen mentaal. Je lichaam doet net zo hard mee. Slecht slapen, te weinig eten of alleen maar koffie drinken? Dat maakt je brein sloom. Moe. Reactief.

Denk maar aan het verschil tussen een ochtend met een goed ontbijt of een ochtend op een lege maag. De eerste versie van jezelf denkt: “Kom, we gaan.” De tweede wil vooral verdwijnen onder een dekentje.

Je hebt energie nodig om keuzes te maken. Om ongemak aan te kunnen. Daarom is goed eten geen luxe. Het is brandstof.

In mijn blog over vezels als onzichtbare superhelden leg ik uit hoe je darmen je stemming en motivatie beïnvloeden. Je stelt dus niet uit omdat je slap bent. Je stelt uit omdat je lijf niet meewerkt.

Je eetgewoontes saboteren meer dan je denkt

Je had gezonder willen eten. Maar toen werd het lunchtijd en was er niks voorbereid. Dus pak je het eerste wat je ziet. Nog 1 keertje dan.

Aan het eind van de dag voel je je schuldig. Maar eigenlijk… was je gewoon niet voorbereid.

Dat is geen gebrek aan discipline maar gebrek aan routinesysteem. Iets wat jou helpt als je hoofd overloopt.

In mijn blog over 10 manieren om meer groenten en fruit te eten geef ik je simpele tips. Voor drukke dagen of voor momenten waarop het moeilijk is zodat je tóch voedzaam eet en je lijf en hoofd samenwerken.

Waarom uitstelgedrag nooit vanzelf stopt en hoe jij dat wel doet

Het gaat er niet om hoe perfect je het doet. Het gaat erom of je durft te kijken naar wat je nu nodig hebt. Niet morgen. Niet volgende maand. Nu. Durf je dat ene kleine ding te doen? Die sok op te rapen? Die mail te sturen? Je ontbijt klaar te zetten? Want vanaf daar begint het. Eén sok per keer.

Checklist om uitstelgedrag te stoppen

Gebruik deze checklist om die eerste stap te zetten en momentum te creëren. Zo doorbreek je de cirkel van uitstel zonder dat het overweldigend wordt.

• Kies één taak die je al een tijdje uitstelt.
• Vraag jezelf waarom je het uitstelt. Welke emotie of gedachte zit erachter?
• Bedenk een mini-actie die je nú kunt doen. Geen grote sprong, maar een kleine stap.
• Maak het zichtbaar: schrijf het op of zet een herinnering.
• Geef jezelf toestemming om het onperfect te doen. Begin gewoon.
• Vier je kleine succes, hoe klein ook. Geef jezelf een compliment.
• Plan je volgende kleine stap. Zo blijf je in beweging.

Start vandaag

Je hoeft niet te wachten op het perfecte moment of die grote motivatie. Kies nu dat ene kleine ding dat jij aankunt. Raap die sok op. Zet je ontbijt klaar. Stuur die mail. Zo bouw je een keten van kleine overwinningen. Stap voor stap neem jij het heft weer in handen. Wil je weten hoe je deze stappen makkelijk volhoudt? Laten we samen aan de slag gaan.